Żółtaczka fizjologiczna maluchów to symptom, który pojawia się u części maluszków oraz zazwyczaj nie jest asumptem do niepokoju. Najczęściej stężenie bilirubiny (żółtego barwnika) we krwi narasta w 2-3 dobie po urodzeniu. Dlaczego tak się dzieje?
Żółtaczka noworodkowa: objawy zażółcenia skóry
Jak się przejawia żółtaczka noworodkowa? O żółtaczce mówimy, gdy skóra oraz błony śluzowe mają żółte zabarwienie. Kolor cytryny mogą być również białkówki oczu dziecka. Żeby zrozumieć, czym jest żółtaczka oraz jak powinna zachęcać do wizyty u pediatry, o ją rozłożyć na dwie grupy: żółtaczkę fizjologiczną oraz żółtaczkę patologiczną. Pierwszą z nich ma wiele maluchów. Nie obejmuje ona zagrożenia, choć zażółcenie skóry może być czasem intensywne: czasem jest tylko zauważalne, innym razem przypomina kolor cytryny. Przed wypisem dziecka ze szpitala specjalista często zleca badanie stężenia bilirubiny we krwi, by upewnić się, iż jej styl jest pewny. Bilirubina to barwnik odpowiedzialny właśnie za zażółcenie skóry. A nawet gdy poziom bilirubiny był odpowiedni, warto codziennie śledzić skórę dziecka. Kłopoty z żółtaczką noworodkową zdarzają się rzadko, ale lepiej dmuchać na zimne.
Żółtaczka noworodkowa: przyczyny
W krwinkach czerwonych krążących we krwi znajduje się specjalny barwnik – hemoglobina. Dzięki niej możliwe jest dostarczanie tlenu do wszelkich komórek organizmu. W ciągu ciąży dziecko potrzebuje więcej krwinek czerwonych oraz więcej hemoglobiny niż po porodzie. Poza tym płód ma specjalny rodzaj hemoglobiny. Po porodzie niezbędne są zmiany, bo dziecko nie potrzebuje aż tylu krwinek, a płodową zastępuje właściwa hemoglobina. W końcu dochodzi do rozpadu części niepotrzebnych już krwinek. Na koniec tych zmian powstaje żółty barwnik, bilirubina. Dzięki pracy wątroby bilirubina trafia do jelit, a więc wraz z kupką jest wydalana z organizmu. Ale wątroba noworodka jest też niedojrzała a nie zawsze może sobie poradzić z przetworzeniem ogromnej miar tego barwnika. Dlatego nadmiar bilirubiny przedostaje się do krwi, co powoduje zażółcenie skóry. Żółtaczka fizjologiczna, która nie jest niebezpieczna, ma kilka charakterystycznych, charakterystycznych cech:
1. pojawia się w drugiej czy trzeciej dobie życia dziecka,
2. ustępuje sama w czasu 10–14 dni, jednak u wcześniaków trwa trochę dłużej,
3. stężenie bilirubiny nie przekracza dopuszczalnej normy dla dzieci w tym wieku.
Gdy żółtaczka nie spełnia tych kryteriów, np. zaczyna się w pierwszej dobie życia dziecka czy mijają kolejne dni, a skóra dziecka jest jeszcze bardzo żółta – niezbędna jest wizyta u lekarza.
Żółtaczka noworodków – nie zawsze fizjologiczna
Gdy Twój maluch urodzi się o okresie, po 36. godzinie bycia może wystąpić u niego żółtaczka poporodowa, w jakiej stężenie bilirubiny wzrasta, ale nadal mieści się w zakresie normy. Symptom nie winien Cię martwić – zazwyczaj ustępuje instynktownie do 10. doby życia oraz nie wymaga leczenia.
U wcześniaków żółtaczka fizjologiczna na ogół wydaje się później oraz trwa do 14. dnia po urodzeniu.
Zdarza się, iż za żółtaczkę poporodową nie odpowiada fizjologia. Dlatego specjalista może zlecić dodatkowe badania dziecka, u którego żółtaczka wystąpiła w 1. dniu życia czy pojawiła się po żółtaczce fizjologicznej. Wskazaniem do działania diagnostycznego jest także zbyt duży stopień bilirubiny we krwi, wydłużony czas trwania żółtaczki i szarobiałe stolce oraz ciemny mocz. U części maluchów odpowiedzialność za ten stan ponosi mleko mamy (mówi się wtedy o żółtaczce spowodowanej pokarmem kobiecym). Za problem może odpowiadać również konflikt serologiczny, w końcu którego przeciwciała mamy, przekazane maluszkowi przez łożysko, niszczą jego erytrocyty. Czasem żółtaczkę powodują zakażenia, dolegliwości wątroby, a nawet niedrożność dróg żółciowych.
Jak leczy się żółtaczkę poporodową?
Żółtaczka noworodkowa: leczenie
Gdy skóra dziecka jest bardzo żółta, wręcz pomarańczowa, lepiej zgłosić się do specjalisty, który oceni nasilenie żółtaczki. Pediatra zleci zapewne badanie stężenia bilirubiny we krwi. W szpitalach stosuje się czasem również pomiar bilirubiny przez skórę, ale wynik z natury jest bardzo wiarygodny. Gdy poziom bilirubiny jest pewny, wystarczy dalej śledzić malucha, karmić go często, wychodzić codziennie na spacer a nie traktować żółtaczki jak dolegliwości. Wkrótce żółtaczka noworodkowa sama minie. W wypadku, gdy poziom bilirubiny jest za duży czy zbyt szybko narasta, niezbędne jest działanie w szpitalu. Gdy bilirubina osiąga niebezpiecznie wysokie stężenie, dziecko musi występować w noworodkowym „solarium”, czyli pod specjalnymi lampami. Lampy te wytwarzają promienie ultrafioletowe, które rozkładają bilirubinę w organizmie dziecka. Dzięki temu maleje jej natężenie we krwi.
Zapobiegaj nasilonej żółtaczce!
Gdy chcesz zabezpieczyć swoje maleństwo przed nasileniem żółtaczki, w przeciągu pierwszych dni życia karm je piersią od 8 do 12 razy na dzień. Zanim wrócisz do domu, zapytaj lekarza o rozwój żółtaczki Twojego dziecka oraz poradź się, jak bardzo postępować. Pamiętaj: noworodek karmiony naturalnie nie powinien otrzymywać wody ani roztworu glukozy.
