Ból głowy może mieć różne przyczyny; w pewnych wypadkach przypadłość kształtuje się na tle endokrynologicznym. Wedle oficjalnych informacji choruje na nią aż 30 proc. pacjentów z niedoczynnością tarczycy. Ból w jej procesie ma charakter nawracający; jak dotychczas nie udało się określić jego patofizjologii. Symptom towarzyszy również stanom zapalnym gruczołu tarczowego i pojawia się w dolegliwościach przytarczyc. Najnowsze badania wskazują, iż ludzie chorujący na migreny oraz pozostałe bóle głowy są w znaczniejszym stopniu narażeni na niedoczynność tarczycy. Tarczyca jest to gruczoł u podstawy szyi, który jest częścią układu hormonalnego. Hormony tarczycy kontrolują szybkość wielu funkcji organizmu, w owym również tempo pracy serca, jak również spalania kalorii. Wedle badaczy z University of Cincinnati College of Medicine niedoczynność tarczycy występuje wtedy, gdy organizm nie wytwarza odpowiedniej liczby hormonu tarczycy. Może to skutkować wahania nastroju, wzmocnienie wagi ciała, utratę włosów, zmęczenie, zaparcia oraz nieregularne cykle miesiączkowe. W wykonanym przez nich badaniu wzięło udział ponad 8400 osób. Ochotnicy byli monitorowani przez 20 lat jako większość projektu monitoringu medycznego. Badacze stwierdzili, iż osoby z występującymi wcześniej zaburzeniami bólowymi głowy, takimi jak klasterowy czy napięciowy ból głowy, obarczone były o 21 procent wyższym ryzykiem nastąpienia niedoczynności tarczycy, a ryzyko zachorowania u osób z bólami migrenowymi powiększało się o 41 procent. Wyniki sugerują, iż osoby chorujące na migreny są szczególnie wrażliwe na schorzenia pracy tarczycy. Jednak badanie nie dowodzi precyzyjnie, iż jedna choroba oddziałuje na wystąpienie drugiej. Podaje się, iż na migreny cierpi ok. 20 procent Polaków.
Ból głowy a tarczyca: niedoczynność gruczołu tarczowego
Tarczyca to mały organ, który znajduje się u podstawy szyi. Wykonana jest z dwóch płatów, które wiąże cieśń. Gruczoł tarczowy odpowiada za produkcję oraz tworzenie trijodotyroniny (T3) oraz tyroksyny (T4). Hormony te zdecydowanie działają na prace części tkanek, normują procesy metaboliczne oraz poprawiają wytwarzanie ciepła, czyli termogenezę. Czynność tarczycy zależy od przysadki mózgowej, a konkretnie – od produkowanego przez nią hormonu tyreotropowego (TSH), który pobudza gruczoł tarczowy do pracy.Szacuje się, że nawet co trzeci pacjent z niedoczynnością gruczołu tarczowego może narzekać z powodu bólu głowy. Przypadłość najczęściej ma formę długotrwałą oraz ustępuje po ok. 2 miesiącach (po wdrożeniu kuracji hormonalnej). Ból głowy w tym wypadku ma charakter ciągły, obustronny (bez uczucia pulsowania, tętnienia). Objawia się zazwyczaj w przeciągu paru tygodni po zaobserwowaniu innych, charakterystycznych symptomów niedoczynności tarczycy. Uważa się także, iż niedoczynność gruczołu tarczowego może zwiększać dolegliwości towarzyszące migrenie. Nadal nie udało się wyjaśnić, w który sposób patologie w zakresie tarczycy działają oraz wiążą się z uciskiem głowy.
Problemy endokrynologiczne oraz uciski głowy
Warto podkreślić, iż ból głowy nie należy do symptomów charakterystycznych dla nadczynności tarczycy. U pacjentów z taką chorobą należy więc wdrożyć postępowanie diagnostyczne, które umożliwi określić inne potencjalne przyczyny problemu. Poza owym ból głowy występuje czasem u chorych z tyreotoksykozą, czyli zespołem symptomów klinicznych połączonych z nadmiarem hormonów tarczycy w systemie, które oddziałują na etapie tkankowym. Ból pojawia się w strefie oczodołu, dochodzi do porażenia mięśni odpowiadających za ruch gałki ocznej i do wytrzeszczu (tzw. zespół Meansa).
Bóle głowy w dolegliwościach zapalnych tarczycy
Ból głowy, w szczególności okolic żuchwy oraz uszu, występuje w procesie podostrego zapalenia tarczycy (choroby de Quervaina). Jego przyczyna nie została do końca wyjaśniona, jednak uważa się, iż posiada on związek z biegiem zapalnym, jaki rozwija się w zakresie gruczołu tarczowego. Etiologii dolegliwości znajduje się w chorobie wirusowej, a również predyspozycjach genetycznych. Na podostre zapalenie tarczycy najczęściej chorują kobiety między 30. a 50. rokiem życia. Zazwyczaj zaburzenie poprzedza zakażenie górnych dróg oddechowych, po którym okazują się dolegliwości kluczowe dla choroby de Quervaina. Na jej obraz kliniczny składają się m.in. silny ból szyi (przedniej części), który promieniuje do głowy (uszu oraz kąta żuchwy) i do wysokiej części klatki piersiowej. Pacjentom doskwiera także temperatura; ponadto dochodzi do uszkodzenia czynności tarczycy.
Groźny ból głowy w niedoczynności przytarczyc
Przytarczyce to niewielkie gruczoły – najczęściej znajdują się na bocznej powierzchni tarczycy (czasem w różnych lokalizacjach, np. wewnątrz tarczycy). Niedoczynność przytarczyc przebiega m.in. z bólami głowy połączonymi z sygnałami nadciśnienia śródczaszkowego. Przypadłość ma charakter nawracający, może zwiększać się rano oraz podczas wysiłku sportowego. Wtórują jej okresowe pogorszenie wzroku oraz schorzenia pola widzenia – jest ryzyko trwałego pogorszenia wzroku, a nawet całkowitego zaniewidzenia obuocznego.
