Co to jest badanie drożności jajowodów?
W wypadku zablokowania jednego czy obu jajowodów, jesteśmy do czynienia z niedrożnością tych organów. W diagnostyce niepłodności należy bezwzględnie określić, lub słońce tych organów jest niezależne od przeszkód w formie zrostów, zakażeń, choroby dróg rodnych lub endometriozy. Ponieważ jajowody są „rurkami”o długości ok. 15 cm oraz są cienki przekrój, który w najwęższym miejscu ma pół milimetra średnicy, niezwykle łatwo o zamknięcie ich światła.
Sprawdzenie, lub światło jajowodów jest niezależne od przeszkód, nazywamy badaniem drożności tych organów.
Wskazania do wykonania badania drożności jajowodów i typy badań
Jeżeli specjalista rozpozna wady rozwojowe macicy oraz jajników czy zdiagnozuje niepłodność pierwotną (wrodzoną) lub wtórną (nabytą w wyniku licznych zapaleń, np. chlamydiami), może zlecić jedno z wielu badań, sprawdzających drożność jajowodów.
Jak się przygotować do badania drożności jajowodów ?
Jest wiele badań, sprawdzających niedrożność jajowodów. Jeżeli specjalista zleci badania, które odbywa się w znieczuleniu ogólnym, musimy przedstawić mu wyniki innych analiz (morfologia, poziom cukru, EKG, itp.) W przeddzień badania obowiązuje lekka dieta, i w dniu, gdy zostanie ono wykonane, należy powstrzymać się od życia oraz picia. Nie należy również palić papierosów i trzeba określić, lub można stosować środki wykorzystywane stale. Niezbędne jest też wyjęcie protez zębowych i opróżnienie pęcherza moczowego. Badania drożności jajowodów wymagające znieczulenia ogólnego to :
•histerosalpingografia
•histeroskopia,
•salpingoskopia,
•laparoskopia.
Najmniej inwazyjną metodą jest histerosalpingokontrastosonografia (HyCoSy). oraz do niej nie jest konieczne specjalne przygotowanie.
Jak jest badanie drożności jajowodów. Typy badań
Histerosalpingografia (HSG). Badanie to umożliwia ocenę jajowodów i macicy. Ze względu na bolesność zabiegu, odbywa się on w znieczuleniu ogólnym. Zabieg polega na dostarczeniu do macicy środka kontrastowego oraz wykonaniu paru 3 zdjęć radiologicznych. Oprócz jamy macicy, zdjęcia ukazują drożność jajowodów, widać również ewentualne zrosty w otrzewnej. Najkorzystniejszym okresem do wykonania badania jest szósty lub siódmy dzień od zakończenia menstruacji. Niestety, dosyć często HSG sugeruje na niedrożność jajowodów, chociaż w rzeczywistości są one drożne. Stosuje się, iż jest to nawet 60% wypadków.
Histerosalpingokontrastosonografia (HyCoSy). Wiele mniej inwazyjnym badaniem jamy macicy i jajowodów, jest histerosalpingokontrastosonografia (HyCoSy). Jest to po prostu ultrasonografia przezpochwowa z podaniem środka kontrastowego. HyCoSy można wykonywać ambulatoryjnie oraz, co istotne, bez znieczulenia i specjalnego przygotowania pacjentki.
Histeroskopia. Sprawdzanie drożności jajowodów może się także odbyć przez zastosowanie histeroskopii. Jednak jest ona głównie ocenie kanału szyjki macicy, samej macicy oraz wzrostu endometrium, ukazuje również drożność jajowodów. Zabieg wykonywa się w znieczuleniu ogólnym, bo w jego trakcie można podjąć leczenie chirurgiczne.
Salpingoskopia. Także w znieczuleniu ogólnym wiąże się metodę salpingoskopii. Jest toż forma endoskopowa, nazywana również wziernikowaniem jajowodów. Jej główną korzyścią jest ujawnienie zrostów wewnętrznych i ocena śluzówki jajowodów. Podczas salpingoskopii specjalista pozbywa się zrostów, co nie zawsze jednak przynosi pożądany efekt. Przyczyna niepłodności może bowiem być w śluzówce jajowodów. Metoda ta jest inwazyjna, zagraża perforacją jajowodów.
Laparoskopia. Zdecydowaną “królową” badań drożności jajników oraz jajowodów jest laparoskopia. Pozwala ona na swoją wizualizację oraz postawienie trafnej diagnozy. Daje również szansa na natychmiastowe leczenie chirurgiczne. Można to udrożnić jajowody lub ponad jeden – co daje szansę na poczęcie. Jest toż jednak badanie (metoda) inwazyjne. Wymaga znieczulenia ogólnego oraz ogromnej sprawności operatora.8
Sonohisterosalpingografia. Kolejną formą oceny drożności jajowodów jest sonohisterosalpingografia (sonoHSG). W tej technice nie używa się promieni rentgenowskich, jako medium stosuje się jałowy roztwór soli fizjologicznej, a całość obrazu dostrzega się w USG. Badanie to jest tak tolerowane przez pacjentki, a fakt, iż nie używa promieni RTG powoduje, iż jest dobrą alternatywa dla tradycyjnego HSG. Badanie to dodatkowo jest przeznaczone dla pacjentek uczulonych na kontrast. Niemniej jednak, w przeciwieństwie do HSG, nie dostarcza informacji na temat konturu jajowodów.Badanie to, podobnie jak tradycyjne HSG, wykonywane jest w pierwszej fazie cyklu, po skończonej miesiączce a przed spodziewaną owulacją.
Interpretacja wyników (normy badań)
Skuteczność poprawy drożności jajowodów nie musi bezpośrednio przekładać się na poprawę płodności. Udrożnione jajowody nie są gwarancją zajścia w ciążę, bowiem zazwyczaj jest kilka etiologii niepłodności. Niestety, bywa oraz tak, iż mechanizm poprawy drożności jajowodów składa się niemożliwy. W takim wypadku pozostaje metoda in vitro.
