Witamina D w dobrym stężeniu sprawia, iż kości są mocne, a zęby zdrowe. Odpowiedni stan tej witaminy to także sprawne funkcjonujący układ krążenia, szczupła sylwetka, a również mniejsze ryzyko wzrostu raka. W kontakcie z tym również nadmiar, jak również deficyt witaminy D w organizmie może zaszkodzić. Sprawdź, jakie są objawy nadmiaru oraz braku witaminy D. Witamina D pełni niezwykle wiele ważnych roli w systemie. By mogła je pełnić prawidłowo, musi być kierowana do organizmu w odpowiednich ilościach. Również nadmiar, jak oraz deficyt witaminy D w systemie może zaszkodzić. Do przedawkowania witaminy D zazwyczaj dochodzi w końcu przyjęcia w nadmiarze (ilości cztery razy wyższej niż zalecana) środków witaminowo-mineralnych. Z kolei deficyt zazwyczaj jest powodowany niewystarczającą ekspozycją na słońce. By powstała odpowiednia ilość witaminy D, wystarczy 20-minutowy spacer po słońcu. Jednak wiosną oraz latem zazwyczaj stosuje się kosmetyków z dużym filtrem, chroniąc się przed poparzeniem. Z kolei jesienią oraz zimą z prostych powodów proces wytwórczości witaminy D w postaci jest niewystarczający, więc jej niedobory.
Za co jest odpowiedzialna witamina D?
Pod nazwą “witamina D” kryją się trzy związki należące do steroidów. Są nimi cholekalcyferol (witamina D3), ergokalcyferol (D2) i 25-hydroksycholekalcyferol 1. Odłóżmy jednak na koniec te trudne pojęcia. Z pewnością wiesz, iż witamina D oddziałuje dobrze na układ kostny, ponieważ reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową organizmu. To fakt, ale jej działalność nie kończy się jedynie na wspieraniu wzrostu i mineralizacji tkanki kostnej. W sposób pośredni witamina ta oddziałuje dobrze na układ nerwowy oraz skurcze mięśni (również serca), zapobiega powstawaniu stanów zapalnych skóry i łagodzi przebieg już istniejących. Witamina D reguluje również wydzielanie insuliny, i tym samym – poziom cukru we krwi. Wreszcie, dzięki zachowaniu w błogim stanie kostek ucha wewnętrznego, oddziałuje dobrze na słuch.
Witamina D – objawy nadmiaru
1. strata apetytu,
2. wymioty,
3. zwiększone odczucie pragnienia,
4. zmęczenie,
5. wzmożone oddawanie moczu,
6. pocenie się,
7. laksacja,
8. wymioty,
9. świąd skóry,
10.ból głowy oraz oczu.
Witamina D – skutki nadmiaru
Przedawkowanie witaminy D doprowadza do składania się wapnia w tkankach, m.in. w sercu, a w szczególności w tętnicach oraz nerkach. W konsekwencji dochodzi do schorzenia pracy serca oraz ośrodkowego układu nerwowego. Ponadto zwiększa się zapadalność na kamicę pęcherzyka żółciowego i nerek. Przedawkowanie witaminy D jest też szkodliwe dla płodu, ponieważ może skutkować jego deformacje, a również dolegliwości kości u noworodka.
Witamina D – objawy niedoboru
1. bóle kostno-mięśniowe,
2. dolegliwości przyzębia,
3. strata apetytu,
4. laksacja,
5. bezsenność,
6. schorzenia widzenia,
7. niesmak oraz palenie w jamie ustnej oraz gardle
U dzieci pojawia się nadmiernie płaska główka z tyłu (na skutek rozmiękania kości czaszki), i na czole mogą pojawić się wypukłe guzy czołowe. Opóźnia się również mechanizm zrastania ciemiączka. Z kolei na skutek krzywicy żeber oraz słabości mięśni brzucha dziecko może być tzw. „żabi” brzuszek (gdy leży, brzuszek rozlewa się na brzegi).
Witamina D – skutki niedoboru
Niedostateczna liczba tej witaminy przyczynia się do wzrostu krzywicy u małych dzieci, a u dorosłych do osteoporozy oraz tzw. osteomalacji, jaka jest dobrze tym jedynym co krzywica – rozmiękaniem kości. Poza tym słabnie siła mięśni, w kontakcie z tym potrafią się pojawiać kłopoty z chodzeniem, a prawie zawsze występują bolesne kurcze. Ponadto deficyt witaminy D zwiększa ryzyko wzrostu otyłości, chorób układu krążenia (szczególnie nadciśnienia tętniczego), cukrzycy, chorób zapalnych, autoimmunologicznych (np. stwardnienie rozsiane, reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń) i nowotworów (piersi, prostaty, jelita grubego). Deficyt witaminy D może również przyśpieszyć mechanizm starzenia. Z kolei deficyt witaminy D w czasie życia płodowego może doprowadzić do schorzenia wzrostu mózgu dziecka oraz być etiologią trwałego uszkodzenia funkcji mózgowych, przez co zwiększa ryzyko nastąpienia schizofrenii lub autyzmu.
Jak nie dopuścić do niedoborów, czyli gdzie występuje witamina D?
Niestety, witaminę tę ciężko jest dostarczyć organizmowi wraz z produktami spożywczymi, ponieważ żyje w nich w małych ilościach, a blisko 80% korzystamy z syntezy skórnej, czyli podczas ekspozycji na słońce słoneczne 2. Niski poziom witaminy D3 możesz jednak uzupełnić, sięgając po artykuły nabiałowe: mleko, jajka, masło, sery, a również tran. Witaminę D2 znajdziesz i w drożdżach oraz grzybach. Normy dotyczące witaminy D poruszają się następująco:
•Do 50. roku życia i dla osób w stanie ciąży oraz laktacji to 5µg na dzień.
•Od 51. do 65. roku życia – 10µg.
•Ponad 65. roku życia – 15µg na dzień. 3
Odżywiaj się więc zdrowo oraz, co istotne, nie zapominaj o codziennych spacerach
Witamina D oraz… królestwo dzikich zwierząt
Lub wiesz, iż z niedoborami witaminy D mogą borykać się również zwierzęta? Dzieje się tak, gdy wiele są w zacienionych strefach, zoo czy są trzymane jako domowe pupile. Znany jest przypadek gorylicy z bostońskiego ogrodu zoologicznego, która była z względu słabych kości oraz mięśni. Na szczęście dzięki suplementacji witaminą D szybko powróciła do pełnego zdrowia.
