Luteina to potoczne określenie progesteronu – hormonu płciowego, jaki jest konieczny, by dotarło do zapłodnienia oraz zachowania ciąży. Którą rolę pełni luteina? Jakie konsekwencje może liczyć jej deficyt dla ciężarnych? Jakie są objawy niedoboru luteiny (progesteronu)? Luteina, czyli progesteron, to hormon płciowy produkowany przez ciałko żółte w jajniku oraz łożysko w trakcie ciąży. Za jego wytwarzanie odpowiadają także kora nadnerczy (progesteron jest robiony w jej warstwie pasmowatej oraz siatkowatej) i ośrodkowy układ nerwowy. W początkowej fazie cyklu stężenie luteiny jest bardzo niskie. W ostatnim okresie wzrasta poziom estrogenu – hormonu, który przygotowuje błonę śluzową macicy oraz owulację w jajnikach. Stężenie luteiny zaczyna wzrastać tuż przed owulacją, a swój szczyt ma w 20-22 dniu cyklu. W wypadku, gdy nastąpiło zapłodnienie, wytwarzanie hormonu jest kontynuowane. Gdy nie doszło do zapłodnienia, progesteron działa tylko przez parę dni, po czym w ok. 27 dniu jego stężenie spada oraz pojawia się miesiączka. W związku z tym do głównych zadań luteiny należy m.in. regulacja cyklu menstruacyjnego.
Dlaczego luteina (progesteron) jest rzeczywiście istotna dla osób w ciąży?
Luteina (progesteron) pełni kilka bardzo istotnych roli w ciągu ciąży:
1. przygotowuje błonę śluzowej macicy do implantacji, czyli zagnieżdżenia zapłodnionej komórki jajowej (dzięki niemu błona jest bardzo ukrwiona oraz większa niż zazwyczaj)
2. odpowiada za utrzymanie ciąży do czasu wytworzenia się łożyska (przez blisko 3 miesiące)
3. hamuje skurcze macicy, i tym jednym zapobiega poronieniu czy przedwczesnemu porodowi
Warto wiedzieć, iż podczas 9 miesięcy ciąży poziom luteiny wzrasta prawie stukrotnie. Dopiero przed porodem jej stan trochę spada, co jest dla macicy sygnałem do silniejszych skurczów oraz rozpoczęcia akcji porodowej.
Ponadto luteina:
1. jest w wytwórczości hormonów metabolicznych płodu
2. odpowiada za zmiany w gruczołach mlecznych, które czynią je do wytwórczości mleka podczas laktacji
3. wstrzymuje dojrzewania kolejnych pęcherzyków Graffa
Progesteron połączony jest także z regulacją temperatury ciała w systemie. Dzięki temu mając temperaturę codziennie rano, można dowiedzieć się, lub owulacja była już miejsce.
Właściwe stężenie, czyli ani za wiele, ani za mało
Również zbyt duży, jak oraz niski progesteron przejawiają się zaburzeniami. O ile nadmiar doprowadza do obrzęków ciała lub zwiększa zagrożenie występowania żylaków (progesteron zmniejsza szybkość przepływu krwi), o tyle jego deficyt przejawia się zaburzeniami pracy żeńskich organów płciowych. Progesteron, potocznie zwany luteiną (pod taką same nazwą kupisz go w aptece na receptę – luteinę dopochwową czy doustną), jest tworzony przez ciałko żółte w jajniku, i w czasie ciąży – przez łożysko. Gdy Twój organizm nie działa często, przeszkadzają Ci schorzenia miesiączkowania, nie jesteś w stanie określić, kiedy nastąpiła owulacja, ani przewidzieć niemiłych niespodzianek w okresie trwania cyklu, prawdopodobnie etiologią tych symptomów jest za niski poziom progesteronu. Oraz jednak zadaniem tego hormonu jest przede wszystkim powstrzymanie krwawienia, ginekolog zaleci jego stosowanie również wtedy, gdy miesiączka nie wystąpiła. Dlaczego? Kilkudniowe zażywanie luteiny dopochwowo oraz jej gwałtowne odstawienie wywoła skurcze macicy oraz krwawienie. Schorzenia, których wyregulowanie wymaga stosowania progesteronu w tabletkach, dotyczą jeszcze większego procenta społeczności, z racje na stres, wahania wagi ciała oraz nieregularny styl życia, które mają kłopoty wielu kobiet.
Luteina a ciąża
Skoro odpowiedni poziom progesteronu w ciąży utrudnia obkurczanie się śluzówki macicy, będące wyjątkowo ważnym elementem podtrzymującym ciążę, regulowanie poziomu progesteronu u kobiet ciężarnych jest wyzwaniem, przed którym są ginekolodzy. Gdy jesteś w ciąży, powinno Cię zaniepokoić każde, choćby najmniejsze krwawienie z dróg rodnych czy ból w podbrzuszu, taki jak tenże, występujący podczas miesiączki. Każdy z ostatnich symptomów niskiego progesteronu wymaga natychmiastowego kontaktu z specjalistą prowadzącym ciążę. Mogą one oznaczać zagrożenie poronieniem czy przedwczesnym porodem. Problem krwawień dotyka niezwykle często kobiet, które przed ciążą miesiączkowały nieregularnie, a nie tylko. Najczęściej dolegliwości nie powrócą po kilkutygodniowej kuracji luteiną na podtrzymanie ciąży, jednak w pewnych wypadkach, na przykład wtedy, gdy niezwykle długo starała się o dziecko, masz za sobą przebyte poronienia czy weszła w ciążę dzięki procedurze in vitro, z luteiną dopochwową rozstaniesz się dopiero tuż przed terminem porodu. Wtedy, w umowie z naturą, stężenie progesteronu w ciąży spada, żeby przygotować macicę do skurczów, będących na celu wyparcie dziecka. Jego nadmiar w tych tygodniach ciąży może prowadzić potrzebą farmakologicznego wywoływania porodu. Z uwagi na wielorakie działanie progesteronu w ciąży, flagowego hormonu ciążowego, utrzymywanie jego stężenia na dobrym poziomie jest ważne również z perspektywy zdrowia kobiety, jak oraz otwierającego się w jej łonie nowego życia.
